Trường ca Hồ Chí Minh. Phần II Bôn ba ( 1001- 1200)

 Trường ca Hồ Chí Minh. Phần II Bôn ba ( 1001- 1200)

1001. Hội Tam hứa cho người vào

Miền Nam Trung quốc để trao uy quyền

Chủ yếu võ khí và tiền

Xem thời tạo thế chiếm miền Đông Dương

Môi-sơ[1] xưa đã chỉ đường

Các Mác khi mất nhắm phương Nam rồi

Do Thái là một giống người

Cơ mưu dài rộng được Trời ban ra

Ngày Cách mạng tháng Mười Nga

1010. Lái buôn Do Thái tung ra Rúp vàng

Cung Điện mùa Đông pàng pàng

Sau phát pháo hạm quân tràn lên nhanh

Khởi sự Lê nin đã thành

Vạn sự nhiều cuộc tranh giành, nay yên?

Nước Pháp cũng có vài tên

Đứng trong Hội kín ở bên nước Tàu

Thời gian hành khách lỡ tầu

Bao nhiêu huyền bí phía sau mờ dần!

 

Trở về học tập hàng tuần

1020.Đề cương luận án nhiều phần rất xương

Tiếng Nga không đủ tầm chương

Tiếng Tàu trích cú bình thường như ai

Tiếng Anh Pháp Đức Lyn xài

Tóm lược viết báo đăng bài rất hay

Sa lon báo chí từ đây

Mỗi khi làm việc chốt ngay cửa phòng

Rượu thuốc cà phê ròng ròng

Sau hao sức khoẻ thuở trong Nà Lừa[2]

Lúc buồn anh cũng cò cưa

1030.Nhị và sáo trúc thuở quê hương mình

Nhớ lời Cha dạy chữ "Minh"

Tử vi lý số anh trình bày hay

Mát cơ va có nhiều thầy

Chiêm tinh sao số họ bầy cho anh

Chào nhau chai rượu sâm banh

Vốt ka hậu tạ kết thành tri âm

Thấy Lyn là người có tâm

Ngả xới bốc phệ phí tầm tầm thôi

Về nước ông Ké một thời[3]

1040.Thầy mo cúng bái nhiều người rất mê

Gió trăng một túi đề huề

Qua hang thổ phỉ, đồng quê giặc càn

Yêu nước không chỉ cả gan

Phải nâng nhận thức trên ngang cõi đời

Trê- ca giam lỏng lâu rồi

Luận văn bảo vệ sau thời giảng văn

Mệnh trời giao đế nhân dân

Phúc vào tà áo phải phân chia đều

Gái xinh dụ dẫn quá nhiều

1050.Đắm vào sắc dục là tiêu danh trường

Đệ đơn về với quê hương

Học viện ngâm bản thói thường quan liêu

Thư về Hồng quân ông Mao

Khang Sinh thích lắm mời vào Tây An[4]

Kế hoạch chia tay rõ ràng

Nước Nga còn tính Sa hoàng lôi thôi

Rừng tai ga[5] một hồi còi

Tu hành xuống núi cập thời đế vương

Trê -ca cho người dẫn đường

1060.Âm thầm đưa tiễn, má hường chia ly

Sau này nguyên thủ khắc ghi

Hỏi thăm, nàng đã mất vì chiến tranh

Mát cơ va lùi xa nhanh

Tuyết rơi lấp ngọn cây xanh trắng mờ

Bánh mỳ khô cứng ngoáy bơ

Phương Đông xích lại vẫn mờ mịt đen

Trên tàu có chú thổi kèn

Bài ca quốc tế giọng rền rĩ buông

Lanh -téc –na- xi- ô -loong[6]

1070.Cách mạng thắng, dân phải tòng Đảng ta

Chờ cho tuổi Đảng chín già

Đại đồng thế giới khó mà thành công

Hội Tam gửi nhắn đôi dòng:

"Quê nhà có kẻ tố ông lỗi thời

Hữu khuynh xa cách giống nòi

Không dám về nước, rong chơi Nga Tầu"

Hà Tổng[7] tuy trẻ nhưng ngầu

Tố sai, “ném đá” vào đầu anh Ba

Quốc tế cộng sản lo xa

1080.Đình chức, bắt Quốc phải ra học đường[8]

Hà Huy số phận đau thương

Hội Tam ở xứ Đông dương xuống hèo

Thúc đẩy Xứ uỷ chạy theo

Phong trào manh động cờ treo hịch truyền

Mật thám mua chuộc bằng tiền

Nhiều kẻ phản bội dấu tên muôn đời

Một cuộc đàn áp tả tơi

Đảng sớm thay máu từ thời thiếu nhi

Quẻ "Tẩu" anh Ba khắc ghi

1090.Từ ngày anh thích ôm ghì Út Vân

 

Viễn Đông nâng đỡ bước chân

Theo con đường mật hồng quân dẫn về

Quân tư trang tá vừa ghê

Vai hàm thiếu tá dấu ve đặc tình

Diệp[9] chính uỷ tướng nhà binh

Trao hàm nói chuyện tình hình Nhật Trung

Chuyển lời lãnh tụ tin dùng

Giúp cho bát lộ quân hùng tráng lên

Bật ra đi ô ngày đêm

1100.Thông dịch nhiều tiếng sang bên chữ Tầu

Có dàn thư ký ngồi chầu

Hồ Quang  thiếu tá hất đầu sang trang

Mao quân ở khắp thôn làng

Nghe bài huấn luyện cách phang quân thù

Lợi khẩu lại giỏi văn thư

Hồ Quang tố Nhật ác như ma tà

Viết báo bút danh Pau la

Chu Ân thích quá tưởng là gái xinh

Một lần Chu quyết tỏ tình

1110.Pau-la tắm táp thân hình nai tơ

Cuộc đời tự lên cơn mơ

Chu Lai thân thiết hóng chờ chàng Pôn

Nhân gian tẻ nhạt vô hồn

Chẳng còn rung động sống mòn, sống trơ

Sau này tình ấy nên thơ

Vịt quay thùng xốp gửi cho bạn già[10]

Báo cáo Quang gửi về Nga

Tình hình Trung Quốc phân ra nhiều tầng

Tưởng quyết chiến thắng Ja pan

1120.Mao trường chinh kiểu tuyển quân trung thành

Toạ sơn hổ đấu rõ rành

Nhật thua Tưởng yếu Mao giành đế vương

Liên Xô chi viện chiến trường

Tò vò nuôi nhện lớn thường bỏ đi

Sau này Nga Trung xiết ghì

Đánh nhau mấy trận chán thì buông ra

Báo cáo có chương đắt là:

Chiến tranh du kích quân ta chiến gần

Hồ Quang hiểu sử quốc dân

1130.Từ quê hương Việt đánh quân nước ngoài

Chéo chân, đóng cửa soạn bài

Lối đánh du kích Mao xài khá hay

Đối phương thua thiệt a cay

Chúng dùng phản gián nuôi bầy Hán gian

Xét về mưu lược vũ trang

Chiến tranh hiệu quả Hồ Quang bậc thầy

Anh em tướng tá sau này

Gọi cha già chiến, bố hay vi hành

Suốt đời lãnh đạo chiến tranh

1140.Suốt đời theo vận phải giành đế vương

Phá Luân hoàng đế phi thường

Thua trận đứt gánh giữa đường tháo lui

Quốc tế cộng sản ngậm ngùi

Chỉ thuần bạo lực ai vùi lấp ai?

Một số bảo cách đó sai

Số khác khẳng định là bài học hay

Sinh tồn từ xưa đến nay

Mỗi loài một kiểu đổi thay miếng mồi

Phong trào trong nước sụt trồi

1150.Nửa vào bí mật nửa chơi nghị trường

Võ trang dao gậy phạt ngang

Đông Triều thổ phỉ hàng đàn Tàu Ta

Quốc dân Đảng[11] mất đại ca

Đệ tử vẫn chiến Lang sa cắc tùng,...

Thổ phỉ biên giới Việt - Trung

Săn gấu lấy mật buôn rừng phiện nha

Bán sang Tầu lấy đô la

Mua súng nòng xoắn bắn xa phừng phừng

Mao Tưởng dạt vòm tứ tung

1160.Vân Nam, lưỡng Quảng toàn vùng phía Nam

Ta gọi chúng là Hán gian

Cùng Việt bất hảo sẵn sàng đón phong,...

Trò phỉ anh Ba thuộc lòng

Thuở phu khuân vác Nhà Rồng anh hay

Chủ cửu rất là cao tay

Nắn bóp công xá, thuổng ngay bao hàng

Út không biết, rất dịu dàng

Yêu Ba như thuở chàng nàng xa xưa

Còi tầu khăn áo đón đưa

1170.Yêu Ba phu cảng được cha vun vào

Chín phương còn một ánh hào

Khơi trong gạn đục lấy vào tinh hoa

Tiền dư đã gửi cho Ba

Những mong nghiệp đế cứu nhà cứu dân

Nhà băng Đông Dương có phần

Lận lưng lộ phí Ba lần lần tiêu

Bất Vi xưa đánh võ liều

Buôn vua dốc bạc cực nhiều công lênh

Đời thường nhiều kẻ xông xênh

1180.Niềm tin nghĩa lớn biết bênh vực người

Ba đi không nở nụ cười

Ôm em Út nhỏ trọn đời yêu thương

Ba mươi năm cận đế vương

Về hang Pắc Bó má hường bủa vây

Nghĩa tình Sài Gòn chia tay

Còi tầu thề nhớ một ngày hợp duyên

Rõ ràng sức mạnh đồng tiền

Cộng tình chân thật là thiên sử vàng

Xưa nay nhiều chuyện trái ngang

1190.Ăn táo ngọt, tay lại quàng cây phong

Bất nghì bất nghĩa lộn tròng

Uống ăn nước khoáng quên nguồn cao xa

 

Tuyển quân vào đất Chi na

Giang hồ, cộm cán vài ba hạng người:

Sinh viên bị đuổi học rồi

Giáo chức bãi khóa ở nơi thị thành

Cách mạng cần lứa tuổi xanh

Người dân mạn ngược rất rành lối đi

Bình minh nhân loại từ khi

1200.Tìm ra ngọn lửa phún phì tự nhiên

---

[1] Moses là lãnh tụ tôn giáo, người công bố luật pháp, nhà tiên tri, nhà chỉ huy quân sự và sử gia. Ông cũng được xem là người chép kinh Torah (năm sách đầu tiên của Kinh Thánh, còn gọi là Ngũ kinh Moses). Trong tiếng Hebrew, ông được gọi là  "Moses Thầy chúng ta". Moses cũng là một nhà tiên tri quan trọng trong Do Thái giáo, Cơ Đốc giáo, Hồi giáo,Đạo Bahá'í, Mormon, và Phong trào Rastafari.

[2] Lán Nà Nưa, đây là một căn lán nhỏ, nằm ở sườn núi Nà Nưa, cách làng Tân Lập (nay là Tân Trào) gần 1 km về hướng đông thuộc huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang. Hồ Chí Minh ở đó từ cuối tháng 5 đến ngày 22-8-1945 để chuẩn bị và lãnh đạo cuộc Tổng khởi nghĩa toàn quốc. Ở đây ông ốm nặng và nói với ông Võ Nguyễn Giáp “Dù phải đốt cháy cả dãy Trường Sơn cũng phải kiên quyết giành cho được độc lập”

[3] Tên gọi anh Ba từ ngày 28-1-1941 về Pắc Bó (Hà Quảng, Cao Bằng) đến khi chuyển xuống Tuyên Quang tháng 5/1945. Ông từng cải trang làm thầy cúng.

[4] Tây An là một trong 4 kinh đô trong lịch sử Trung Hoa, là kinh đô của 13 triều đại, bao gồm: nhà Chu,  nhà Tần, nhà Hán và nhà Đường. Tây An cũng là điểm kết thúc phía đông của Con đường tơ lụa huyền thoại. Thành phố có lịch sử hơn 3100 năm với tên gọi trong thời đấy Tràng An hay Trường An. Năm 1936,  sự kiện Tây An đã diễn ra trong thành của thành phố trong nội chiến Trung Quốc. Sự kiện này đã khiến Quốc Dân Đảng và Đảng Cộng sản Trung Quốc thoả thuận đình chiến để tập trung đánh quân Nhật Bản.

[5] Rừng taiga là một khu sinh thái với đặc trưng nổi bật là các rừng cây lá kim. Taiga bao phủ hầu hết phần trên đại lục của Alaska, Canada, Thụy Điển, Phần Lan, Na Uy và Nga (đặc biệt là Siberi), cũng như phần xa nhất về phía bắc của Hoa Kỳ (không kể Alaska), bắc Kazakhstan và khu vực Hokkaido của Nhật Bản.

[6] Điệp khúc bài Quốc tế ca, nguyên tiếng Pháp “L'Internationale nghĩa là quốc tế”, lời tiếng Việt “Lanh-téc-na-xi-ông-na-lơ”

[7] Hà Huy Tập (1906-1941) là một nhà cách mạng Việt Nam, Tổng Bí thư thứ ba của Đảng Cộng sản Việt Nam. Ông sinh ở làng Kim Nặc, tổng Thổ Ngọa, nay là xã Cẩm Hưng, huyện Cẩm Xuyên, tỉnh Hà Tĩnh. Ông hiểu lầm về quan điểm dân tộc chủ nghĩa của Nguyễn Ái Quốc.

[8] Ở Liên Xô năm 1934-1938, anh Ba ở Ban thuộc địa của Quốc tế cộng sản, không được giao nhiệm vụ cụ thể. Anh được giao nghiên cứu làm luận án phó tiến sĩ về vấn đề thuộc địa.

[9] Diệp Kiếm Anh (1897 - 1986) Chủ tịch Ủy ban Thường vụ Nhân đại (Quốc hội Trung Quốc)  từ năm 1978 -1983. Ông là một trong 10 nguyên soái của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Đầu năm 1939, Diệp Kiếm Anh đến Hồ Nam (quê hương Mao Trạch Đông) để huấn luyện chiến tranh du kích - lúc ấy Hồ Chí Minh (người của Quốc tế Cộng sản) đóng vai một sĩ quan cấp bậc thiếu tá tham gia đoàn của Diệp Kiếm Anh (với bí danh Hồ Quang) để giảng dạy hai khóa liền từ tháng 2 đến cuối tháng 9 năm đó.

[10] Thủ tướng Chu Ân Lai biếu tặng Chù tịch Hồ Chí Minh năm 1969 thể hiện tình đống chí thân thiết nhiều chục năm.

[11] Việt Nam Quốc dân Đảng là chính đảng được thành lập năm 1927 tại Hà Nội, lãnh tụ là ô Nguyễn Thái Học làm khởi nghĩa Yên Bái tháng 2-1930. Sau năm 1975, tại Việt Nam, tổ chức này bị cấm hoạt động, hầu như chỉ hoạt động bên ngoài lãnh thổ Việt Nam.

Trường ca Hồ Chí Minh. Phần II. Bôn Ba (749 - 1000 )

 Trường ca Hồ Chí Minh. Phần II. Bôn Ba  (749 - 1000 )

749. Qua Mãn Châu Lý[1] Lyn mừng

750. Về I - a - cút[2] nhiều từng cần lao

Giang hồ ở xứ Á Châu

Tìm về Xô viết xin đầu quân Lanh[3]

Trê - Ca[4] đang độ tranh giành

Tiêu diệt Bạch vệ[5] càng nhanh càng mừng

Lương thực bị Chính quyền trưng

Ngủ đệm cỏ ấm ăn chừng mực thôi

Đại học Phương Đông[6] nhiều người

Tuổi trẻ theo "Thép đã tôi"[7] đông đàn

Lyn[8] về ngồi ngay vào bàn

760.Thẩm vấn liên tiếp uống ăn tại phòng

Côn sắc[9], Ku lắc[10] rất đông

Chúng quyết giáng trả diệt Hồng quân Nga

Phản động sinh sôi hơn gà

Hợp tung nhị thập quốc gia chiến đòm

Trê - ca giỏi món ra đòn

Thủ tiêu bí mật thằng con nghi ngờ

Lyn bị thẩm vấn nhiều giờ

Kiểm điểm báo cáo nhiều tờ giấy than

Người Tầu có bạn họ Khang[11]

770.Chỉ muốn quốc tế giết chàng trai Lyn

Đến thời của Hồng vệ binh

Tấu trình trảm chém Khang Sinh ký ròng

Phong trào cộng sản Á Đông

Phập phù co cụm hiểu không đúng bài

Lyn chỉ ra nhiều cái sai

Lý luận cùn mẻ thích xài búa đao ?

Quốc tế đọc thấy nôn nao

Tạm thời giảm lỏng Lyn vào Phương Đông

Nhiều ý muốn Lyn bằng không

780.Xử bắn, phát vãng đầu sông rừng già

Cơ may lại đến với Ba

Một nữ đồng chí vào ra học đường

Thấy chàng quá đỗi mến thương

Kiểm điểm báo cáo mục trương rõ ràng

Chút tình gái goá rộn ràng

Cứu người trong sáng mơ màng thịt da

Lyn vốn lịch lãm thật thà

Xen chút hóm hỉnh bôn ba giang hồ

Nữ đồng chí thấy nên thơ

790.Bút phê bác bỏ nghi ngờ anh Lyn

Bổ chức trợ giáo làm tin

Bài giảng cách mạng nhiều nghìn trò nghe

Khang Sinh dự giờ rất mê

Xem lý lịch thấy Lyn nghề đấu tranh

Khang ủng hộ Lyn rất nhanh

Tính Khang cơ hội đã thành siêu sao

Thời Mao đấu tố máu trào

Khang con địa chủ vẫn vào hàng trên

Vật liệu mau hỏng, lâu bền

800. Sơn ăn từng mặt, ma nghiền từng nơi

Dân gian thường gọi số trời

Tuổi thơ ngoan ngoan sau thời ác ôn

Khéo lừa thoi suốt tuột trơn

Tơ mềm, tay búng lụa luôn chùng diềm

Xa xưa đã có búa liềm

Mặc nhiên cố kết thành miền cần lao

Nhiều người từ đó đi vào

Giai tầng bóc lột hỗn hào với dân.

Ra đi Ba cứng bước chân

810. Mẹ quy tiên sớm phúc phần cho con

Khác Cha, Ba né được đòn

Xì gà anh dụng rượu không mặn mà

Những ngày nghiên mực trường Nga

Học bổng rất hẻo dưng Ba vẫn còn

Tài khoản nhà băng Hồng Công

Kịp rút hạn mức lãi ròng mang theo

Học viên Phương Đông rất nghèo

Anh bao bọc mãi tiền teo tóp rồi,…

 

Mùa thu nước Nga tuyệt vời

820. Bạch dương đẹp bởi dáng người gái Nga

Thảo nguyên bát ngát bao la

Hương trời gió biển tâm tà bay đi

Tóc vàng vai nõn ôm ghì

Tinh thần Xô viết khắc ghi những ngày

Ba cùng tay nắm bàn tay

Sau này Cừ Nguyễn[12] đi đày Vàng Danh

Muốn thắng trong cuộc đấu tranh

Gần dân thân thiết là thành công ngay

Phương Đông có một ông thầy

830. Đọc bài, ngó vở, xem tay rất mừng

Cách mạng không có điểm dừng

Bằng Kan di dat[13] Lyn trưng quê nhà

Đề tài công thổ quốc gia

Nông dân có ruộng sau là nông trang

Lê nin triết lý rõ ràng:

Để dân suy tưởng trên hàng lúa khoai

Quan điểm cách mạng không sai

Ngang trình Ha-vớt kinh tài tự do

Anh Ba không phải lần mò

840. Dân tộc theo hướng thước đo thị trường

Thầy rằng phải có một chương:

Phản phong đuổi đế ở quê hương nhà

Đề tài đã bị Trê - ca

Nhòm thấy tư tưởng anh Ba lạc đề

Bọn Trốt-kít[14] cười hề hề

Quan điểm Ba hướng đi về tự do

Bao lực đúng, tự kháng to

Cần lao dễ hiểu hét hò đấu tranh

Sau Ba gặp  Xít -Ta-lanh

850. Bị phê phán cách tranh giành nhẹ tay:

"Hữu khuynh sẽ có một ngày

Thực dân đế quốc xóa bay ngọn cờ"

Ba rằng tôi có giấc mơ:

"Cần lao áo ấm cơm no kết đoàn"

Những ngày nghỉ dưỡng lo toan

Cờ - rim[15] sóng vỗ nhặt khoan bến bờ

Biển Đen[16] xa thẳm mịt mờ

Trứng cá muối, thèm cá cờ quê hương

Chuyên chánh vô sản rất cương

860. Xử ngay những kẻ bất thường hồ sơ

Ăng lê có thể đáng ngờ?

Biết đâu họ chuyển những tờ cung khai

Lyn ngẫm mình không oan sai

Án Hồng Công có nhiều bài báo hay,…

Xòe ra bấm đốt ngón tay

Năm Châu chỉ nước Anh này công minh

Nữ hoàng sống rất có tình

Ngân sách Cung điện không phình lên to

Tư sản dân chủ vẫn thờ

870. Hoàng gia một hộ căn cơ đồng tiền

Nghĩ về xứ Huế thần tiên

Những ngày đi học dân hiền như mơ

Vua quan dân sống tỉnh bơ

Việc Triều chính được phân chia rõ ràng

Pháp quốc chúng từng oang oang

Xứ thuộc địa nhất ông hoàng An Nam

Các vua phát vãng đi làm

Đảo xa cày cuốc bán hàng mộc may

Hàm Nghi, Duy Tân[17],… bị đày

880. Nhận ra Pháp quốc khéo tay trị người

 

Sau Chu[18] Bộ trưởng chê cười

Đi đày sơn cước sống đời thổ dân

Mạnh Hà[19] Bộ trưởng nhanh chân

Về làng Tây sống nhưng gần gũi ta

Ủng hộ kháng chiến hài hòa

Là cách yêu nước được tha truy lùng

Đối kháng hung hãn điên khùng

Xit-ta-lanh quyết phải dùng bạo tra

Đấu tranh giai cấp buông tha

890. Hữu khuynh hòa hoãn tự ta ra đồng

Đoàn ăn dưỡng có nhiều ông

Trê - ca thăm hỏi sau không thấy gì?

Bất ngờ bị dẫn giải đi

Về trại Gu - lắc[20] chết thì đem chôn

Nhân gian rất nhiều cô hồn

Nguyễn Du viết chữ cháo hòn chúng sinh

Tự lượng thấy sức của mình

Lyn nguyện vọng học tránh hình phạt căng

Tù Tây Hương Cảng công bằng

900.  Hai năm ở trại kiểu Ăng lê rồi

Tù Ta sớm muộn là toi

Quần đảo Gu-lắc hết đời thánh nhân

Lá bùa hộ mệnh ở chân

Tiếng sư nước Phạn anh lần ra ngay

Quốc tế thuận ý ký tay

Bắt Lyn đi học bậc thầy Lin râu

Học phiệt ở đó khá ngầu

Tưởng Giới Thạch[21] đã cãi nhau bỏ về

Thạch tự dân chủ dám chê

910. Cách mạng bạo lực hả hê làm gì?

Nghèo đông giàu ít siết ghì

Hóa ra đi cướp, Thạch ghi vào lề

Hữu tả hay buôn dưa lê

Lyn nghe phát ngấy mỗi khi họp bàn

Quan điểm của Lyn rõ ràng

Tìm mắt xích yếu hô làng búa đao

Cách mạng thắng được đoạn nào

Ăn chắc đoạn đó phong trào nổi lên

Giáo sư học viện Ông Lin

920. Khen trò thuộc địa biết tìm lối đi

Võ biền thuần túy biết gì

So găng thất bại là tùy táng nhau.

Về Trường Lyn học rất sâu

Nghiên cứu sách vở báo nhàu cũng xem

Thư từ với các anh em

Chi bộ bên Pháp xưng tên vang lừng

Tình hình thuộc địa bên Trung

Đế quốc xâu xé, trong lùng xét tra

Đặc biệt cộng sản nước Nga

930. Đang thời chỉnh huấn soái Sa hoàng[22] tèo

Đảng quyền có thứ đáng yêu

Đảng quyền cực tả rất nhiều tang thương

Liên Xô cất bước lên đường

Đẩy tăng năng suất nông trường rất to

Gang thép ào ào ra lò

Trang bị vũ khí đợi chờ đánh nhau

Cần lao nguôi nhạt cơn đau

Cơm áo hơn đứt ngày đầu Liên bang

Nhà ăn tập thể xếp hàng

940. Bánh mì bơ đặc hoàn toàn tự do

Kinh tế tư nhân co ro

Bị quốc hữu hóa sạch trơ răng hàm

Quân đỏ trấn áp xóm làng

Bạch vệ lẩn trốn chạy sang nước người

Từng qua Mỹ quốc “rong chơi”

Anh Ba vẫn nhớ những người anh em

Nhớ nàng văn sĩ Ka men[23]

Tinh thần phóng khoáng bậc trên địa cầu

Liên Xô có lẽ còn lâu

950. Mới đạt được những cây cầu bên kia

Bánh mỳ Mỹ bán giá vừa

Đồ dùng, thức uống đầy thừa quán ăn

Áo quần Mỹ vải ít nhăn

Công nghệ may dệt khác quần bố Nga

Thiệp hồng Lyn gửi đi xa

Thăm nàng văn sĩ tuổi ta ngũ tuần

Thiệp hình nước Nga mùa Xuân

Hoa cỏ trắng muốt ngút ngần thảo nguyên

 

Đi nhiều Lyn ngộ ra quyền

960. Con người mỗi nước, các miền khác nhau

Nhiều nơi dân không biết đau

Cam phận nô lệ chẳng sầu muộn chi

Nhiều vùng dân rất hay đi

Xuống đường phản đối sau thì di cư

Cầm quyền đa số rất hư

Chúng thường thay đổi cách lừa nhân dân

Khẩu hiệu nước Nga có phần[24]

Giống quân phát xít ở gần Ba Lan

Lyn đề xuất đi thực hành

970. Nông trường, trại lính, lều tranh, phố phường

Một học viên nữ bạn đường

Trê - ca cài cắm? Lyn thường đa nghi

Lộ trình dài dặm họ đi

Tây Âu cho đến Bắc Phi trở về

Qua vùng Trung Á gớm ghê

Giáo dân dao quắm súng kề trên vai

Bạn đường khen Lyn đẹp trai

Hào hoa phong nhã tiền xài xông xênh

Mỗi lần tá túc cửa thiền

980. Dục vọng co thắt nhưng tiền phồng ra

Bạn đường nhận mình Trê- ca

Giám sát đồng chí nghi là điệp viên

Những ngày điền dã thảo hiền

Thấy Lyn chân thật với miền quê Nga

Một đêm trăng sáng trại gà

Rơm thơm cỏ ngái như là dụ dâm

Nữ đồng đưa tay Lyn cầm

Dưới trăng thơ mộng sương dầm đôi vai

Người đâu tài đức đẹp giai?

990. Tình đi những bước rộng dài nhân gian

Lyn ôm đồng chí dịu dàng

Dùng phép sư Phạn cho nàng dịu nguôi

Một hôm họ tách đi chơi

Lyn lên xe ngựa theo người lạ xa

Đến một Hội quán nước Nga

  

Có người Do Thái xưng là Hội Tam[25]

Nghi lễ đón tiếp nhẹ nhàng

Lyn chìa bùa chú thuở sang Xiêm thiền

Bánh chay nước lọc giót thêm

1000. Nhiệm vụ làm đế một niềm tin trao

---

[1] Mãn Châu Lý là một thành phố thuộc khu tự trị Nội Mông Cổ, Trung Quốc. và có gianh giới với Nga ở phía bắc.

[2] Yakutsk là một thành phố ở vùng Viễn Đông Nga, nằm cách khoảng 450 km (280 dặm) về phía nam Vòng Bắc cực. Đây là thủ phủ của Cộng hòa Sakha, Nga và là một cảng lớn trên sông Lena.

[3] Iosif Vissarionovich Stalin (1878 -1953) là lãnh đạo tối cao của Liên bang Xô viết từ giữa thập niên 1920 cho đến khi qua đời năm 1953. Trong trường ca  gọi là " Ta- lanh"

[4] Ủy ban Đặc biệt toàn Nga (là cơ quan mật vụ của Nhà nước Xô Viết, được thành lập ngay sau cuộc Cách mạng tháng Mười ở Nga năm 1917. Đây là tiền thân của cơ quan an ninh Liên Xô (KGB).

[5] Bạch vệ  là lực lượng chính trị và quân sự Nga chống lại những người Bolshevik sau Cách mạng tháng Mười và chiến đấu chống lại Hồng quân trong Nội chiến Nga từ năm 1917 đến năm 1923.

[6] Trường Đại học Lao động Cộng sản Phương Đông được Quốc tế Cộng sản thành lập tại Moskva ngày 21 tháng 4 năm 1921 làm một cơ sở đào tạo các cán bộ cộng sản cho các nước thuộc địa và một số nước phương Đông.

[7] Thép đã tôi thế đấy! là một cuốn tiểu thuyết nổi tiếng của nhà văn Nikolai A.Ostrovsky viết vào năm 1930-1934.

[8] Lyn (Lin) là bút hiệu anh Ba từ tháng 1 -1935 đến tháng 9 -1939.

[9] Aleksandr Vasiliyevich Kolchak (1874 - 1920) là một chỉ huy hải quân Nga, người thám hiểm Bắc cực và đầu sau đó là chỉ huy tất cả các lực lượng Bạch vệ tham gia các trận đánh chống lại chính quyền Bolshevik ở Xibia

[10] Kulak  (кулак) từ thế kỷ 19 được dùng để chỉ nông dân giàu có ở Nga. Sang thế kỷ 20 nó trở thành một nghĩa xấu.

[11] Khang Sinh (1898 - 1975)  từng giữ chức vụ Phó Chủ tịch Đảng, Phó Ủy viên trưởng Ủy ban Thường vụ Đại hội Đại biểu Nhân dân Toàn quốc Trung Quốc. Khang Sinh được coi là "Beria Trung Quốc" là người đứng đầu cơ quan an ninh và gián điệp của Trung Hoa đã thực hiện những ngược đãi các đồng chí của mình trong thời kỳ Cách mạng văn hóa. Năm 1980, ông bị trục xuất khỏi Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc.

[12] Nguyễn Văn Cừ (1912 - 1941) là Tổng Bí thư thứ tư của Đảng Cộng sản Đông Dương từ năm 1938 đến năm 1940, ông chưa từng ra nước ngoài, chưa gặp anh Ba.

[13] Phó tiến sĩ theo tiêu chuẩn Nga từ 13 tháng 1 năm 1934 

[14] Lev Davidovich Trotsky (1879 -1940). Ông là một trong những lãnh đạo của cuộc Cách mạng Tháng Mười Nga năm 1917, chỉ sau Lenin. Trong những ngày đầu lịch sử Liên Xô, ông làm dân uỷ ngoại giao, là người thành lập và chỉ huy Hồng quân và dân uỷ chiến tranh. Ông cũng là một trong những thành viên đầu tiên của Bộ chính trị. Giữa Trotsky và Stalin có sự mâu thuẫn, điều này dẫn đến việc Trotsky bị trục xuất và cuối cùng là bị ám sát ở Mexico sau khi Stalin lên cầm quyền.

[15] Bán đảo Krym hay Crưm là một bán đảo lớn ở châu Âu được nước biển Azov và biển Đen bao bọc gần như hoàn toàn, nằm ngay về phía nam của đất liền của Ukraina và về phía tây của miền Kuban thuộc Nga. Về hành chính, bán đảo này là một chủ thể liên bang Nga trong cuộc Khủng hoảng Krym 2014 khi Nga sáp nhập lãnh thổ này sau cuộc trưng cầu dân ý của cư dân trên bán đảo từ Ukraina.

[16] Biển Đen hay Hắc Hải là một biển nội địa nằm giữa Đông Nam châu Âu và vùng Tiểu Á. Biển Đen được nối với Địa Trung Hải qua eo biển Bosporus và biển Marmara.Biển Đen có diện tích vào khoảng 422.000 km², nơi sâu nhất đến 2210 mét. Sông Danube là dòng sông quan trọng nhất đổ vào Biển Đen. Được mệnh danh là biển ấm nhất Trái Đất.

[17] Hàm Nghi (1871 -1944), thụy hiệu Xuất Đế, tên thật Nguyễn Phúc Ưng Lịch là vị hoàng đế thứ tám của nhà Nguyễn, triều đại phong kiến cuối cùng trong lịch sử Việt Nam.Ông  đã phát động phong trào Cần Vương, kêu gọi văn thân, nghĩa sĩ giúp vua, giúp nước. Phong trào này kéo dài đến năm 1888 thì Hàm Nghi bị bắt. Sau đó, ông bị đem an trí ở Alger (thủ đô xứ Algérie) và qua đời tại đây năm 1943 vì bệnh ung thư dạ dày. Do áp lực của Pháp nên nhà Nguyễn không lập miếu hiệu cho ông.

      Duy Tân (1900 - 1945), tên khai sinh là Nguyễn Phúc Vĩnh San là vị hoàng đế thứ 11 của nhà Nguyễn. Khi vua cha Thành Thái bị thực dân Pháp lưu đày, ông được người Pháp đưa lên ngôi khi còn thơ ấu. Tuy nhiên, ông dần dần khẳng định thái độ bất hợp tác với Pháp, ông bị đem an trí trên đảo Réunion ở Ấn Độ Dương.Trong Chiến tranh thế giới thứ hai (1939 - 1945) ông gia nhập quân  Đồng Minh chống phát xít Đức, ông mất vì tai nạn máy bay ở Cộng hòa Trung Phi.

 

[18] Chu Bá Phượng (1906 - 1964) là một nhà cách mạng và chính khách Việt Nam. Ông là một trong những thành viên sáng lập Việt Nam Quốc dân Đảng, từng giữ các chức vụ Bộ trưởng Bộ Kinh tế (nay là Bộ Công thương) và Bộ trưởng Bộ Cứu tế (nay là Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội) trong Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.Sau khi Quốc dân Đảng thất thế tại Việt Nam, ông bị Việt Minh giam tại Hà Giang đến khi qua đời.

[19] Nguyễn Mạnh Hà (1913 - 1992) là nhà trí thức Công giáo, nhà chính trị Việt Nam, từng giữ chức Thanh tra Lao động Bắc kỳ, Bộ trưởng Bộ Kinh tế Quốc gia trong Chính phủ lâm thời Việt Nam Dân chủ Cộng hòa năm 1945. Ông về Pháp cùng các trí thức vận động chống chiến tranh Đông dương.Hồ Chí Minh khẳng định “ông là người yêu nước”.

[20] Quần đảo GULAG hay Quần đảo ngục tù là tác phẩm văn học của nhà văn người Nga Aleksandr Solzhenitsyn, người từng đoạt giải Nobel Văn học năm 1970. Cuốn sách gồm 3 tập, được viết từ năm 1958 tới 1968, được xuất bản ở phương Tây năm 1973. Cuốn sách là một tập hợp các lời kể về hệ thống trại giam Gulag của Liên Xô.

[21]  Tưởng Giới Thạch (1887 - 1975), là nhà chính trị và nhà quân sự nổi tiếng trong lịch sử Trung Quốc cận đại. Ông sinh tại Ninh Ba, Chiết Giang, mất tại Đài Bắc, Đài Loan .Ông từng làm việc với cố vấn Nga, đến Nga vào năm 1923 để mua vũ khí, sau đó quyết định đưa con trai Tưởng Kinh Quốc tới đây học tập.

[22] Trước chiến tranh Thế giới II, Liên Xô thanh trừng nhiều nguyên soái, tướng lĩnh, đa phần họ là những người từng phục vụ quân đội Sa hoàng.

[23] Tên gọi thân mật của nhà văn, nhà báo Anh - Mỹ nào đó ở Boston (Hoa Kỳ) gặp anh Ba năm 1912 .

[24] Trước chiến tranh Thế giới II, tranh cổ động và khẩu hiệu của Liên Xô có nét vẽ giống tranh cổ động, khẩu hiệu của Đức cùng thời.

[25] Ngày 4- 6- 1922, Nguyễn Ái Quốc được chấp nhận vào Hội Tam điểm và đã dự nghi lễ chấp nhận tại Trụ sở của Liên hội Quốc tế, số 94 đại lộ Đơ Xuypphơren (De Suffren), Pari. Anh vào Hội với ý thức muốn tìm hiểu mặt tiến bộ của tổ chức này. Cuối tháng 12-1922, Nguyễn Ái Quốc đã rút khỏi Hội.