Làng Văn hoá Việt (tiếp theo và hết tiểu thuyết Chuyện tình bên thành cổ)

 S thúc tôi tiếp tục dự án doanh nghiệp cộng đồng ở Đại Từ hay đâu cũng được. Ngựa cái non háu đói lắm đây, văn bằng tiến sỹ, nhà giàu, ghế hầu sếp lớn chưa là gì đâu! Chúng tôi trở lại Bằng Lăng cà phê vào chiều xuân năm Tuất. Hà Nội ngày càng đổi thay, cây xanh từ đâu đó cả bửng mang về trồng trên các phố mới mà người dân phố cổ không nhớ rõ phố đó ở đâu, S nói:

- Em chơi với mấy cháu con các cụ thấy chúng nó chuyện về việc đặt tên phố, các cụ cố nhà nó được vào danh sách rồi nhưng vẫn phải “chạy” để được đặt biển vào đường to, phố  đẹp. Nghe nói xứ “bánh bao” không lấy tên người đặt tên phố mà dùng các tên chữ kiểu như “Thanh Xuân, Trường Tồn, Bảo Kiến” gì đó còn ta vì lý do “sợ hậu thế quên” hay vì quá kính trọng, hoặc người xưa công lớn hưởng thụ ít nên đặt tên để ghi nhớ?

- Em phấn đấu, chức cao, đức dầy thì kỷ niệm 90 năm ngày sinh của em là thành phố thị xã nào đó xin đặt tên cho em.

-  Hà Nội đẹp thanh cao và bí hiểm huyền thoại lắm, mỗi khi mùng một, rằm, lễ hội em lại thấy một Thăng Long xưa hiện về trên mái phố, mùi khói hương huyền thoại đến vô cùng. Thấp thoáng đâu đây văn hoá Việt, 36 phố phường nhân rộng nhưng hồn sông núi tụ về đâu đó đất Kinh thành.

- Anh nhậu nhiều, rất muốn một nhà hàng các món ăn dân tộc  để một người ngày ba bữa cũng phải đến mấy năm cặp với nhiều em mới thưởng thức hết ẩm thực quốc hồn, quốc tuý. Nhà hàng đó có thể chế biến tại chỗ cho thực khách vui mắt, để truyền nghề cho thế hệ mai sau. Hơn thế nữa, nơi đó anh muôn lịch sử Hồng Bàng đến thời đại hôm nay tái hiện bằng con người thật, chúng ta có 4000 năm, lịch sử tặng chúng ta nhiều báu vật, tái hiện nó là thu nhập cho dân, công nghiệp văn hoá giúp tăng trưởng bền vững…

- Anh đúng là người thích đủ thứ, chắc lại luận án mát-tơ Thăng Long xưa- Hà Nội nay của cái M nó làm anh mơ mộng. Văn hoá chỉ xây dựng trên nền tảng kinh tế vững chắc, no ấm, dân an là nền của nhã nhạc, kế bền chắc bám rễ sâu vào lòng đất.

- Đành có thực mới vực đạo nhưng đạo và thực vẫn song hành đan quện như vẻ đẹp thân thể và thời trang. Mấy nước Đông Á đã bị lên bàn so sánh, nước tăng trưởng nhanh, giàu có chính là nước giữ vững bản sắc truyền thống văn hoá, tinh thần dân tộc làm nền cho các hoạt động kinh tế, văn hoá dẫn dắt hỗ trợ kinh tế, giao lưu đông –tây là giao lưu của sự giàu nhưng mòn và đơn điệu tinh thần với sự nghèo đang bị mai một giá trị văn hoá. Cái ăn đã đầy bếp, vải đầy kho thì người ta cần văn hoá ẩm thực và thời trang.

- Anh nên trình bày ý tưởng bằng một dự án văn hoá cộng đồng như mong muốn của anh, em sẽ vận động để các sếp quan tâm. Nếu thành lập doanh nghiệp cho em góp cổ phần.

- Con gái sếp đã thể hiện trong luận văn mát- tơ, có thể bố con sếp sẽ cầm cái dự án này, anh và em chỉ là sự tham gia, hoàn chỉnh. M đề nghị anh chọn mô hình tổ chức công ty kiểu doanh nghiệp cộng đồng và vị trí đặt dự án ở các địa điểm trong thành phố và một số tỉnh lân cận?

S lặng thinh, gương mặt vô tư lự nhìn vào nước cà phê đen, lúc sau em ngẩng lên, mắt sáng gương mặt rõ xinh:

- Em ủng hộ, sẵn sàng tham gia, người ta có thể đóng cửa nhà máy, phá một vài cây cầu, xoá một vài cụm công nghiệp lỗi thời già cỗi, ô nhiễm, chuyển trường học,… dời làng di dân nhưng bây giờ và mai sau không ai phá chùa, đình thiêng, khu di tích đã và sẽ được xếp hạng. Em hết ghen vơí M, không  yêu ai nữa, em sẽ giành cuộc đời cho dự án mơ mộng thành hiện thực,… Thì ra M nó thông minh thật.

Tôi vui vẻ gật đầu, bắt tay S định nói thêm là M thông minh đã sẵn tính con nhà quan, xinh đẹp tình cảm mới là quan trọng, bởi xinh đẹp rất ngẫu hứng, nhưng nói ra thì có thể bị vả vào miệng vì khen người đẹp kia trước người đẹp này.

Sau một thời gian nhào trộn giữa luận văn tiến sỹ của S về quảng bá Việt Nam, luận văn mát-tơ của M về Thăng Long xưa- Hà Nội nay, luận văn sắp bảo vệ ở  đại học (NEU) của cái Mùi về hạch toán kế toán kinh tế cộng đồng và vở ghi ngày tôi học đại học tại chức, cùng mớ tài liệu về kết quả dự án doanh nghiệp cộng đồng Đại Từ, những sản phẩm dở dang về dự án Hồ Núi Cốc và dự án phát triển cộng đồng cùng ý kiến các chuyên gia chúng tôi đã hoàn chỉnh dự án  “Làng văn hoá Việt” với những nội dung cơ bản như sau:

Tên dự án : Làng Văn hoá Việt

Chủ dự án: Doanh nghiệp phát triển cộng đồng Việt Nam (đăng ký kinh doanh cùng với đăng ký đầu tư)

Loại hình doanh nghiệp theo Luật Doanh nghiệp 2005: Công ty cổ phần đại chúng

Trụ sở chính: Tại Hà Nội

Ngành nghề kinh doanh: Sản xuất, buôn bán những mặt hàng, dịch vụ nhà nước không cấm để phát triển  trên 4000 làng văn hoá Việt trên toàn thế giới.

1- Dựa trên chính sử, giã sử và huyền thoại từ thời văn hoá Hồng Bàng đến mãi về sau để xây dựng các làng (phố, buôn, sóc, bản, mường, thôn, khóm,…) văn hoá Việt Nam truyền thống và hiện đại, mãi mãi đậm bản sắc dân tộc bằng cách đăng ký độc quyền các giá trị văn hoá vật thể và phi vật thể, sản phẩm vật chất. Mỗi làng có một hay nhiều sản phẩm, dịch vụ độc đáo phục vụ du khách thập phương, kể cả những sinh vật đi cùng du khách, dự án phấn đấu đạt giá trị dịch vụ (GO) chiếm trên 95% doanh thu, nhưng giá trị gia tăng (GDP) dịch vụ  phải chiếm đến 98%.

2- Phục hồi các huyền tích, các di tích, chú ý văn hoá phi vật thể và phương pháp sản xuất truyền thống ví dụ như chuyển đổi giống gà ri thành gà còi (nhỏ hơn gà rừng) và lợn ỉ chuyển thành lợn ráy (nhỏ hơn lợn rừng), trâu bò, dê, cây trồng, vật nuôi sẽ chuyển ngược về hoang dã, lấy chất lượng thay số lượng; các phương pháp sản xuất, chế biến thức ăn cũng theo đó để bảo vệ quỹ gien của loài người; phòng chống bài trừ các sản phẩm đột biến gien do tự nhiên suy thoái, do can thiệp khoa học làm suy giảm quỹ gien tốt của nhân loại.

3- Ứng dụng triệt để các công nghệ tiên tiến để quay về giá trị truyền thống và gây ra những ảo giác, hiệu ứng tốt, ưu tiên việc sử dụng các rô- bốt có trí tuệ để phục vụ 24/24 giờ ở các làng văn hoá. Ngăn chặn các sáng tạo để rô- bốt mắc thói hư tật xấu xưa nay và mai ví dụ như rô- bốt lãn công, rô bốt nói dối, lừa đảo, móc túi du khách, gian lận,…

4. Thoả mãn tối đa nhu cầu hưởng thụ của du khách có các mức thu nhập khác nhau, ví dụ như du khách du lịch bình dân có thể không được lao động, học tập, nghiên cứu, sống với các làng văn hoá mà chỉ được xem,… màn hình miễn phí nhưng phải uống nước giếng  giá cao.

5. Về tài chính dự án: Mục tiêu phát triển cộng đồng nên dòng vốn chảy như các dòng sông, dòng thác của thời đại. Vốn cổ phần của toàn dân, giá vé vào các làng văn hoá được tính theo giá trị cổ phần, bảo lưu quyền lợi người nắm cổ phần dưới mọi hình thức đến muôn đời vạn kiếp, ưu tiên việc làm cho nhưng người mua cổ phần bằng giá trị quyền sử dụng đất, tài sản văn hoá bởi chính họ là những người thể hiện giá trị làng văn hoá Việt. Lãi cổ phần được tái đầu tư và chia cho các cổ đông theo phiếu thăm dò 6 tháng một lần. Áp dụng tin học trong quản lý, thực hiện dân chủ để phát triển cộng đồng.

6. Các giai đoạn của dự án: Giai đoạn đầu phục hồi và cách tân các làng, phố cổ ở Kinh thành Thăng Long, đưa nguyên mẫu các mô hình làng văn hoá trên toàn quốc và làng Việt kiều nước ngoài về vùng đất trống đồi trọc ở huyện ngoại thành, đồng thời trùng tu, chuyển các làng hiện thời ở các địa phương thành làng văn hoá Việt với nhiều nếp sinh hoạt nguyên trang, điển hình của các thời đại. Giai đoạn hai phát triển làng văn hoá Việt ở nước ngoài theo Luật đầu tư ra nước ngoài và Luật nước sở tại.

7. Để cấp vốn cho dự án đề nghị cơ quan nhà nước có thẩm quyền chia sẻ bằng cách hướng dẫn, cho vay vốn không lãi để  Doanh nghiệp phát triển cộng đồng xuất nhập khẩu những mặt hàng có lãi, mua cổ phần của những công ty độc quyền hoặc kinh doanh độc quyền đường dây, trạm điện và cáp quang viễn thông, nhập khẩu xuất khẩu mặt hàng quản lý bằng hạn ngạch, buôn bán đất đai miễn thuế và phí; sử dụng toàn bộ tài sản do các đối tượng tham nhũng, trộm đạo tự nguyện hiến tặng công ty hoặc mua cổ phần giá cao; đồng thời cho công ty chuyển thuế thành phúc lợi cộng đồng cho dân làng, miễn phí cho du khách tự nguyện đăng ký tham quan du lịch học tập nghiên cứu, nghỉ dưỡng, khám chữa bệnh, vui chơi,…có thời hạn  trong các làng văn hoá Việt.

Chúng tôi thuê chuyên gia tin học thể hiện ý tưởng bằng đồ hoạ rất ấn tượng, không ngờ ý tưởng đó đã được các nhà thầu quan tâm, cái Mùi đòi thành lập Ban quản lý cộng đồng dự án MHS 4000 để tiêu số tiền của dự án. Cảnh gây ấn tượng nhất với nhiều chuyên gia là cảnh mô phỏng cách điệu về đời sống nhân dân có phụ đề “Làng Dậu xưa và nay”. Kỹ sư tin học đã mô tả làng quê có nhiều nóc nhà lá, nhà ngói máng, ngói hài, ngói âm dương ấm áp tình người. Những đứa trẻ ở trần chạy từ nhà này qua nhà kia, chui qua dậu cúc tần, mồng tơi cùng ăn, cùng học, cùng vui chơi, tắm rửa sạch ở một máng nước lấy từ bể nước mưa đã được lọc qua các mái nhà lá thơm, ngói gốm, tán thân hàng cau. Chúng nó mạnh khoẻ, thích ở trần. Những người đàn bà làm vườn, nuôi gia súc, gia cầm, dệt vải thưa, nấu ăn và khi khách đến thì “bấm” tiếp sẽ  được họ thể hiện đặc trưng của nếp sống xưa và nay, các tục lệ đàn bà hiện ra, hấp dẫn nhất là trích đoạn cảnh đàn bà cãi chửi nhau do ghen tuông nhan sắc hay ghen vợ ghen chồng. Những người đàn ông đang làm đồ giả cổ, khách đến (bấm tiếp) thì họ thể hiện nhiều tích tân-cổ, văn hoá ẩm thực và cờ bạc, đánh vật, tích đi chiến trận chia tay người thân, người tình đầy xúc động. Văn hoá làng quê được tái hiện ở những khoảng khắc đời người như sinh- lão -bệnh -tử. May mắn nhất là ai đó được xem niềm vui của mọi người và động tác của bà mụ khi đứa bé chào đời, bà mụ lấy dao bổ cau hơ lên ngọn đèn cồn cắt rốn ngọt xớt, người ta cho nhau và đồ quý vào chiếc bình gốm mạ vàng trong ngoài, có đai và quai làm bằng vật liệu quý hiếm đem chôn xuống đất để đứa bé lớn lên bình an, hạnh phúc bởi nó biết hướng về cội nguồn văn hoá Việt Nam.

Thành cổ mùa Xuân năm 2006